มาดูกันว่าหลังจากที่เราได้รับวัคซีน COVID-19 แล้วสามารถออกกำลังกายได้ไหม

         

สวัสดีครับ ถึงแม้ว่าคนส่วนใหญ่จะกลับมาออกกำลังกายตามปกติหลังจากที่ได้รับวัคซีน COVID-19 แต่บางครั้งผลข้างเคียงก็อาจจะทำให้เรากลับมาออกกำลังกายได้ช้าลง โดยผลข้างเคียงส่วนใหญ่ เช่น คลื่นไส้และปวดหัวเล็กน้อยสามารถแก้ไขได้หลังเวลาผ่านไปสักสองสามวัน

เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม ค.ศ. 2021 Food and Drug Administration (FDA) ได้อนุมัติวัคซีน Pfizer-BioNTech COVID-19 ให้ใช้ในสหรัฐอเมริกาอย่างเต็มรูปแบบ

อย่างไรก็ตาม คนที่วางแผนที่จะรับวัคซีนนั้นอาจจะเกิดความสงสัยถึงผลข้างเคียงหลังจากการรับวัคซีน โดยกังวลว่าอาจจะส่งผลต่อชีวิตประจำวันอย่างไร และยังสามารถออกกำลังกายได้หรือไม่

ถึงแม้ว่าผลข้างเคียงของวัคซีนที่ได้รับจะแตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคล แต่ในหลาย ๆ ครั้งก็พบว่าผลข้างเคียงนั้นไม่รุนแรง ซึ่งหากมีก็มักจะหายได้ภายในไม่กี่สัปดาห์หลังจากรับวัคซีน

ผลข้างเคียงเหล่านี้อาจจะส่งผลกระทบต่อการออกกำลังกาย แต่คนส่วนใหญ่ก็สามารถกลับไปออกกำลังกายได้อย่างปกติภายในไม่กี่วันหรือไม่กี่ชั่วโมงหลังจากได้รับวัคซีน

โดยบทความนี้เราจะมาดูว่าวัคซีนส่งผลกระทบต่อการออกกำลังกายของเราอย่างไร และผลกระทบที่อาจจะพบเจอเมื่อออกกำลังกายหลังจากที่ได้รับวัคซีนและอื่น ๆ

การออกกำลังกายปลอดภัยหลังจากได้รับวัคซีนหรือไม่?

          หลาย ๆ คนที่รับวัคซีนคงอยากจะกลับไปออกกำลังกายตามปกติ โดยภาพรวมแล้วกายออกกำลังกายเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการรักษาให้มีสุขภาพที่ดี จากการศึกษาเมื่อเร็ว ๆ นี้พบว่าการออกกำลังกายเป็นประจำนั้นสัมพันธ์กับการลดความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัสได้ 31%

          อย่างไรก็ตามในวัคซีนบางชนิดรวมไปถึงวัคซีน COVID-19 ก็อาจจะมีผลข้างเคียงตามมาได้หลังการได้รับวัคซีน ถึงแม้ว่าผลข้างเคียงอาจจะไม่รุนแรงและสามารถหายได้อย่างรวดเร็ว แต่ก็สามารถหยุดไม่ให้เราออกกำลังกายที่มีความเข้มข้นสูงได้ ซึ่งเราควรพิจารณาว่าเราสามารถออกกำลังกายได้หรือไม่ตามนี้

ให้ความใส่ใจกับผลข้างเคียงที่อาจจะเกิดขึ้น

                   หลาย ๆ คนได้รายงานผลข้างเคียงหลังจากได้รับวัคซีนสองโด๊สแรกว่าไม่เกิดผลข้างเคียงรุนแรง อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาชิ้นหนึ่งพบว่าประมาณ 50% ของผู้ที่พบผลข้างเคียงพบว่าหลังจากได้รับวัคซีนโด๊สที่สองนั้นมีผลข้างเคียงระดับปานกลางถึงรุนแรง

                   สิ่งที่สำคัญคือผลข้างเคียงส่วนใหญ่ที่เกิดขึ้นนั้นถือเป็นเรื่องปกติ เพราะร่างกายของเรามีการตอบสนองต่อวัคซีน

                   ในผู้ที่ได้รับผลข้างเคียงนั้น สามารถวัดระดับความรุนแรงของผลกระทบว่าสามารถออกกำลังกายได้หรือไม่จากได้รับวัคซีนโด๊สแรก หรือเราอาจจะพิจารณาในการรอผลข้างเคียงหลังจากได้รับวัคซีนโด๊สสองตั้งแต่ไม่กี่ชั่วชั่วโมงไปจนถึงหนึ่งถึงสองวันเพื่อตัดสินใจได้ว่าเราสามารถออกกำลังกายได้ไหม

                   บุคคลที่มีประวัติเกี่ยวกับอาการแพ้ต่าง ๆ สามารถเลือกที่พักผ่อนและสังเกตอาการของตนเองหลังจากที่ได้รับวัคซีน ในบางกรณีที่หายากมีบุคคลที่มีอาการแพ้วัคซีน โดยอาการแพ้นั้นจะปรากฏให้เห็นภายในสี่ชั่วโมง

ฟังสัญญาณของร่างกาย

          คนแต่ละคนได้รับประสบการณ์ในการฉีดวัคซีนที่แตกต่างกัน สำหรับบางคนหลังจากได้รับวัคซีนก็อาจจะพร้อมเข้ายิม แต่บางคนอาจจะต้องใช้เวลาในการพักผ่อนและฟื้นตัวสองสามวันถึงจะได้สามารถออกกำลังกายได้

          สิ่งสำคัญก็คือเราจะต้องฟังสัญญาณธรรมชาติของร่างกาย นั่นอาจจะหมายถึงการพักการออกกำลังกายหรือปรับรูปแบบการออกกำลังกายรวมไปถึงระดับความเข้มข้นในการออกกำลังกาย เช่น แทนที่เราจะไปวิ่ง เราก็สามารถเปลี่ยนไปเป็นการเดินเล่นแทนได้ หรือคนที่ออกกำลังกายหนัก ๆ ในยิมก็อาจจะเปลี่ยนเป็นโยคะและการยืดกล้ามเนื้อ

ผลข้างเคียงของวัคซีน COVID-19 ที่พบบ่อย

          วัคซีนแต่ละชนิดมีผลข้างเคียงที่ต่างกันเล็กน้อย อย่างไรก็ตามจากการวิจัยได้แสดงให้เห็นว่าวัคซีน Pfizer-BioNTech, Moderna และ Johnson & Johnson’s Janssen มีผลข้างเคียงที่สามารถพบได้บ่อย ๆ หลายประการ ได้แก่

• ปวด บวม หรือผิวเปลี่ยนสีบริเวณที่ได้รับวัคซีน
• ปวดหัว
• ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
• คลื่นไส้หรือปวดท้อง
• อาการอ่อนล้า
• หนาวสั่น
• ไข้

หากใครที่มีความกังวลเกี่ยวกับผลค้างเคียงที่อาจจะเกิดขึ้นหลังการได้รับวัคซีนสามารถปรึกษาเจ้าหน้าที่หรือหมอที่คลินิกก่อนเข้ารับวัคซีนได้ ซึ่งทำให้เราสามารถเตรียมตัวถึงผลกระทบได้ดียิ่งขึ้น

ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพได้แนะนำว่าสามารถใช้ยาแก้ปวดที่ไม่ต้องสั่งโดยแพทย์ (OTC) เพื่อบรรเทาผลข้างเคียงที่ไม่รุนแรงได้ เช่น Acetaminophen (Tylenol) หรือ Ibuprofen (Advil) หากผลข้างเคียงมีอาการแย่ลงหรือไม่หายภายในสองสามวันควรปรึกษาแพทย์

สิ่งที่คาดหวังเมื่อออกกำลังกายหลังวัคซีนโควิด

          ผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นระหว่างการออกกำลังกายนั้นแตกต่างกันไปตามแต่ละคน บางคนอาจจะพบว่าหลังจากออกกำลังกายรู้สึกดีขึ้น แต่ในขณะที่บางคนอาจจะรู้สึกว่ามีอาการแย่ลง

          จากการศึกษาล่าสุดได้ตรวจสอบบุคคลที่มีอาการปวดหัวหลังจากเข้ารับวัคซีน Pfizer-BioNTech โดยกว่า 50.7% ได้รายงานว่าการออกกำลังกายหลังจากได้รับวัคซีนเป็นประจำไม่ส่งผลต่ออาการปวดศีรษะ แต่อีก 42.8% ได้กล่าวว่าการออกกำลังกายทำให้อาการปวดศีรษะแย่ลง และ 6.5% ได้บอกว่าการออกกำลังกายช่วยลดอาการปวดศีรษะได้

          การค้นพบนี้แสดงให้เห็นว่าอาการปวดหัวที่เกิดจากการออกกำลังกายนั้นแตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคล

          ผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยอีกประการก็คืออาการเจ็บและรู้สึกว่าแขนที่ได้รับวัคซีนขยับได้ไม่สะดวกโดย Pfizer ได้แนะนำให้ออกกำลังกายแขนแบบเบา ๆ เพื่อลดอาการเหล่านี้

          โดยพื้นฐานแล้ว เราควรฟังสัญญาณจากร่างกายของตนเองหลังจากได้รับวัคซีน และรู้ว่าร่างกายของเราอาจจะรู้สึกไม่เต็มที่ 100% ในระหว่างการออกกำลังกาย คนที่ชอบออกกำลังกายบางคนอาจจะกลัวว่ากล้ามเนื้อลีบเพราะเหตุนี้ แต่จากการศึกษาได้แสดงให้เห็นว่าในระหว่างการพักผ่อนจะไม่ส่งผลต่อกล้ามเนื้อหรือระดับความฟิตของร่างกายได้

          หากมีความจำเป็น การพักเป็นระยะเวลาสั้น ๆ เพื่อให้ร่างกายฟื้นตัวนั้นไม่ได้ทำให้ความก้าวหน้าของเราเสื่อมถอยหรือหยุดชะงักไป

การออกกำลังกายมีผลต่อวัคซีนหรือไม่?

          การออกกำลังกายหลังจากได้รับวัคซีนนั้นไม่ได้ส่งผลต่อการทำงานของร่างกาย

          อย่างไรก็ตาม อาจจะเป็นเรื่องยากที่จะแยกความแตกต่างระหว่างผลข้างเคียงและการบาดเจ็บได้ เช่น การยกน้ำหนักที่มีน้ำหนักมากอาจจะทำให้กล้ามเนื้อเกิดอาการบาดเจ็บได้ โดยความเจ็บปวดนี้อาจจะแยกได้ยากกับความเจ็บปวดที่อาจจะประสบหลังจากได้รับวัคซีน COVID-19 และการได้รับวัคซีนรวมไปถึงการออกกำลังกายนั้นก็ทำให้เรารู้สึกเหนื่อยเหมือน ๆ กัน

          แม้ว่าการออกกำลังกายจะไม่ส่งผลต่อประสิทธิภาพของวัคซีน แต่ก็สามารถส่งผลต่อสุขภาพได้ในหลายวิธี

การออกกำลังกายอาจลดผลข้างเคียง

          จากการศึกษาในกลุ่มขนาดเล็กที่มีผู้เข้าร่วม 46 คนในปี ค.ศ. 2019 โดยวิเคราะห์การออกกำลังกายที่มีระดับความเข้มข้นปานกลางในกลุ่มผู้สูงอายุที่ได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ นักวิจัยได้พบกว่าการออกกำลังกายช่วยลดความรุนแรงของผลข้างเคียงที่เกิดจากวัคซีนได้จริง

          อย่างไรก็ตาม ยังจำเป็นที่จะต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อทำความเข้าใจว่าการออกกำลังกายอาจจะส่งผลต่อผลข้างเคียงของวัคซีน COVID-19 อย่างไร

          การออกกำลังกายสามารถช่วยส่งเสริมสุขภาพจิตได้

                    ผลการศึกษาล่าสุดอีกชิ้นหนึ่งพบว่าการออกกำลังกายเป็นประจำสามารถปกป้องเราจะผลกระทบเชิงลบทางจิตวิทยาที่เกี่ยวข้องกับการระบาดของ COVID-19 ได้

                   ผู้ที่ตอบแบบสอบถามบางคนได้ระบุว่าการออกกำลังกายที่เป็นกิจวัตรอย่างสม่ำเสมอทำให้พวกเขาจัดการกับความรู้สึกเชิงลบที่เกี่ยวข้องกับการล็อกดาวน์ที่ขาดเดาไม่ได้ดีขึ้น การออกกำลังกายเป็นประจำยังช่วยให้สุขภาพจิตดีขึ้น และคนที่สนุกไปกับการออกกำลังกายจะมีความรู้สึกมั่นใจในการออกกำลังกายหลังจากได้รับวัคซีน

          ข้อควรระวัง

                   ก่อนเข้ารับการฉีดวัคซีน COVID-19 เราอาจจะต้องติดต่อแพทย์เพื่อขอคำปรึกษาถึงผลข้างเคียงและความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้น โดย Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ได้แนะนำให้

• รับวัคซีนแม้จะเป็นคนป่วยติด COVID-19
  • กำหนดการนัดหมายเข้ารับการฉีดวัคซีนครั้งที่ 2 ในระหว่างการรับวัคซีนครั้งแรก
  • งดกินยาแก้ปวดก่อนฉีดวัคซีน
  • ใช้ยาที่ใช้อยู่ตามปกติ นอกจากแพทย์จะแนะนำไม่ให้ใช้

                   หลังจากได้รับวัคซีน COVID-19  World Health Organization (WHO) ได้แนะนำว่า

• อยู่ในสถานที่ที่ฉีดวัคซีนอย่างน้อย 15 นาทีเพื่อสังเกตอาการ
  • เตรียมรับผลข้างเคียง
  • ทานยาแก้ปวดตามใบสั่งแพทย์สำหรับผลข้างเคียงที่ไม่รุนแรงหรือรุนแรงปานกลาง

                    ผู้ที่พึ่งได้รับวัคซีนควรให้ความสนใจกับความรู้สึกของร่างกายก่อนตัดสินใจว่าจะกลับไปออกกำลังกายตามปกติตอนไหน และควรปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้ให้วัคซีนด้วย

                   นอกจากนี้สิ่งสำคัญที่ต้องใส่ใจแม้หลังจากฉีดวัคซีนแล้วก็คือ ต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ด้านความปลอดภัยของ COVID-19 ได้แก่ การออกกำลังกายในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก การสวมหน้ากากอนามัยเมื่อจำเป็น การเว้นระยะห่าง การล้างมือบ่อย ๆ รวมไปถึงการฆ่าเชื้ออุปกรณ์ที่ใช้สำหรับออกกำลังกาย

เขียนโดย Akiraz

อ้างอิงจาก Carolyn Farnsworth (2021) Can you work out after getting the COVID-19 vaccine?, Available at: https://www.medicalnewstoday.com/articles/exercising-after-covid-vaccine (Accessed: 21th October 2021).